MAŁOPOLSKIE CENTRUM NAUKI W KRAKOWIE
Projekt konkursowy: listopad 2017
Zespół autorski:
dr inż. arch. Marek Kozień
dr hab. inż. arch. Magdalena Kozień-Woźniak
mgr inż. arch. Katarzyna Kozień-Kornecka
Współpraca:
mgr inż. arch. Jakub Dziewoński
mgr. inż. arch. Joanna Filipek
inż. arch. Mateusz Kornecki
Kopiec to symbol, pomnik, znak.
Kopiec to dominanta albo po prostu punkt widokowy.
Kopiec w szczególny sposób reprezentuje dwa światy:
naukę – jako geometryczna forma i budowla inżynierska oraz
naturę – jako z ziemi usypany pagór.
ZAŁOŻENIA IDEOWE
Koncepcja stanowi propozycję zbudowania Małopolskiego Centrum Nauki w formie nawiązującego materiałem i kształtem do kopca pokrytego zielonym dachem zwichrowanego stożka.
Szczególny budynek, jakim jest Centrum Nauki wyrażać powinien idee zrównoważonego rozwoju, opartego na zamiłowaniu do nauki i dążeniu do zrozumienia świata natury.
Poprzez wyeksponowaną i rozpoznawalną formę kopca z zieloną powłoką przywołującą naturalną rzeźbę terenu budynek nawiązuje do dziedzictwa regionu i wpisuje się w krajobraz kulturowy Małopolski, podobnie jak krakowskie kopce Kościuszki, Piłsudskiego, Wandy, Krakusa, Jana Pawła II.
ZAŁOŻENIA URBANISTYCZNE
Głównym założeniem ideowym projektu nowego obiektu Małopolskiego Centrum Nauki jest uzyskanie silnej i wyrazistej formy architektonicznej, która w sposób wyraźny zaznaczy się w otaczającej go tkance miejskiej zabudowy i poprzez charakter użytego materiału wpisze się w zespół zieleni dawnego lotniska.
Zamiarem jest uzyskanie efektu wzajemnej otwartości i dostępności zielonych stref parkowych przy jednoczesnym ograniczeniu z percepcji wizualnej parkingów oraz strefy gospodarczej.
Założenie formy zielonego kopca zostaje uzupełnione poprzez zmianę ukształtowania terenu z jednej strony silnie wiążąc go placem przed wejściowym z ul. Bora Komorowskiego jak również z pierścieniem otaczającego go parku. Park ten, stanowiący zespół urządzeń terenowych o charakterze zabawowo- dydaktycznym, związany jest aleją drzew stanowiącą od strony zachodniej część zielonego pierścienia. Podzielenie obszaru otaczającego obiekt pozwala nie tylko na jego podział funkcjonalny (plac podjazdowy i plac pieszy) lecz również daje możliwość silnego zwiazania formy wyniesionego ściętego stożka z otaczającym go ogrodem. Zielony kopiec obiektu wyłania się więc z „naturalnego” jego otoczenia z wieńczącą go platformą widokową.
Wsunięcie obiektu pod nadwieszony „wiszący” ogród stanowiący terenową zieloną fałdę nawiązuje do ukształtowań naturalnych skarp tak silnie wzbogacających fizjografię parku.
Przyjęta koncepcja urbanistyczna wiąże się ściśle z podziałem bryły stożka wytwarzając dwie pół wewnętrzne przestrzenie otwartą i powiązaną kładką z placem strefę wejścia do obiektu od strony północnej i otwartą na południe wydzieloną strefę dla pobytu w obiekcie dzieci i młodzieży ze strefy laboratoryjnej i wsunięcia programu użytkowego w naciętą kieszeń naturalnego terenu zielonego co stwarza możliwość zaoferowania różnorodnych stref aktywności wytwarzając równocześnie kameralne wnętrza placowe zachęcające do wniknięcia w przestrzenie parkowe.
Tak pomyślane zmiany przestrzenne pozwolą na lokalne zagospodarowanie przesuwu ziemi na obszarze inwestycji bez konieczności uciążliwego transportu.
KOMPOZYCJA
Układ kompozycyjny stanowi bryła budynku z dwoma nacięciami całkowicie przeszklonymi otwierając formę w stronę placu wejściowego od strony północnej i drugie od strony południowej na zabytkowe tereny dawnego lotniska oraz panoramę miasta. Forma zielonego stożka poprzez nacięcia uzyskują charakter dwóch niezależnych części tej samej formy stykających się w strefie zwieńczającej obiekt platformy widokowej. Dodatkowe cofnięcia przeszkleń w rejonie wejść skłaniają do uzyskania wrażenia dwóch elementów form „płaszcza” obejmującego strefę wewnętrznej przestrzeni wystaw.
Wrażenie to wzmacnia przyjęta zasada podniesienia podstawy bryły i punktowego wsparcia na powierzchni terenu co wywołuje wrażenie lewitowania bryły ponad poziomem terenu. Ta lekkość formalna jest równoważona poprzez zastosowanie materiału pokryciowego w postaci zielonych mat Okrągła forma bryły znajduje w układzie kompozycji uzupełnienie przez wprowadzenie szeregu elementów funkcjonalno-formalnych wywodzących się z form obrotowych jak np. forma amfiteatru od strony południowej w formie odwróconego wbitego w ziemię negatywu ściętego stożka.
Płaszczyzny projektowanego ogrodu stanowią naturalne wydzielenie i stanowią jego zamknięcie otwierając widok w kierunku zielonych skarp kopca.